​Jak poprawić skuteczność zabiegów w sadach?

Sadownictwo to praca wymagająca dyscypliny i gotowości. Wynika to z tego, że sadownik zawsze „musi być gotowy” do wykonania zabiegu, ponieważ jego skuteczność w dużej mierze uzależniona jest od pogody. Zabieg sadowniczy powinno wykonywać się w najlepszym okienku pogodowym (czasami bardzo krótko trwającym).
Co jeszcze wpływa na skuteczność zabiegów? 
 

Monitoring a nowoczesne sadownictwo

Regularne obserwacje w nowoczesnym sadownictwie pozwalają na wczesne wykrycie szkodników, chorób i innych zagrożeń, co umożliwia precyzyjne dostosowanie momentu i rodzaju zabiegu. Dzięki monitorowaniu można zapobiec nadmiernym aplikacjom środków, co pozwala na optymalizację kosztów.
    • Szkodniki – zwalczamy po wystąpieniu szkodnika, po przekroczeniu progu zagrożenia (wtedy zazwyczaj jeszcze nie widać objawów żerowania – pamiętajmy, że gdy objawy widoczne są gołym okiem, zazwyczaj jest już za późno na skuteczne zwalczenie). 
    • Choroby – zabiegi wykonujemy zanim widzimy objawy choroby – lepiej zapobiegać niż leczyć. 
 

Pogoda – temperatura

Temperatura ma istotny wpływ na skuteczność zabiegów środków ochrony roślin w sadach, zarówno pod względem aktywności chemicznych substancji, jak i oddziaływania na patogeny.

W przypadku stosowania środków ochrony roślin, można wyróżnić trzy zakresy temperatur. Szczególną uwagę należy zwrócić na temperaturę maksymalną, powyżej której nie zaleca się ich użycia. Wynika to z ryzyka uszkodzenia roślin oraz obniżenia skuteczności działania, spowodowanego zbyt szybkim odparowywaniem cieczy roboczej. W wysokich temperaturach zmniejsza się również aktywność fizjologiczna i metaboliczna roślin, co ogranicza ich zdolność do pobierania i wykorzystania zastosowanych środków. Dla większości preparatów ochrony roślin przyjmuje się, że maksymalna dopuszczalna temperatura powietrza wynosi 20-25°C.

Minimalna temperatura, poniżej której działanie zastosowanego środka ochrony roślin jest ograniczone, wynika z utrudnionego pobierania i wolniejszego przemieszczania substancji w roślinie. Wystąpienie przymrozków w krótkim czasie po zabiegu może dodatkowo zmniejszyć skuteczność pestycydów, prowadząc do niekontrolowanego rozpadu substancji czynnej. Ryzyko stosowania preparatu w warunkach poniżej jego minimalnej temperatury dotyczy głównie okresu wczesnowiosennego.

Najwyższą skuteczność środki ochrony roślin osiągają w optymalnym zakresie temperatur, który dla większości pestycydów wynosi 12-20°C. Im szerszy zakres temperatur, w którym preparat zachowuje pełną efektywność, tym większa jego uniwersalność i niezależność od warunków aplikacji.

Należy również pamiętać, że wystąpienie intensywnych opadów atmosferycznych krótko po wykonaniu zabiegu może spowodować spłukanie cieczy roboczej z powierzchni liści, co znacznie obniża skuteczność działania środka.
 

Odpowiednia ilość cieczy roboczej – zabiegi w sadownictwie

Uogólniając, do zabiegów ochronnych w sadach wykorzystuje się 300-1000 l wody na ha.
Należy trzymać się kilku zasad:
    • celem opryskiwania nie jest obfite zmoczenie roślin, lecz ich delikatne, ale dokładne pokrycie (zwilżenie),
    • dawka cieczy powinna być dostosowana do typu naszego sadu (karłowy, półkarłowy, tradycyjny),
    • dawka cieczy powinna być dostosowana również do sprzętu wykorzystywanego podczas zabiegu. Przy planowaniu konkretnych działań, takich jak zwalczanie chorób kory i drewna czy szkodników żerujących na pniach i pędach (np. bawełnicy korówki), konieczne jest intensywne zwilżenie pni i konarów drzew. W takich przypadkach dawkę cieczy często należy zwiększyć, aby osiągnąć pożądany efekt. 
 

Rotacja środków ochrony roślin

Rotacyjne stosowanie środków ochrony roślin to podstawowa zasada, której nie można ignorować. Brak rotacji fungicydów, insektycydów lub herbicydów może prowadzić do rozwoju ras odpornych, co znacząco utrudnia skuteczną ochronę upraw.

Do czynników sprzyjających powstawaniu odporności należą:

    • zaniżanie dawek środków ochrony roślin, 
    • przekraczanie ilości zabiegów dopuszczonych w etykiecie – zbyt częste stosowanie tego samego środka, 
    • brak rotacji różnych grup chemicznych, 
    • braki w programie ochrony – coraz większa ilość wycofywanych środków. 

To jednak nie wszystko! Sama rotacja substancji aktywnych nie wystarcza (powinniśmy używać środków z różnych grup), ponieważ różne substancje chemiczne mogą działać na organizmy w ten sam sposób. W takiej sytuacji uodpornienie na jedną z nich oznacza również brak skuteczności lub jej obniżenie na drugą, mimo że różnią się składem. Na przykład Chorus (cyprodynil) i Pyramid (pirymentanil) zawierają różne substancje czynne, ale zaliczają się do tej samej grupy, co sprzyja rozwojowi odporności.
 

pH cieczy roboczej

Odczyn wody pH ma istotny wpływ na skuteczność środków chemicznych, w tym środków ochrony roślin, ponieważ wiele z nich zachowuje stabilność i najwyższą efektywność wyłącznie w określonym zakresie pH.

Zasadniczo przyjmuje się, że optymalny zakres pH to:

    • 5,5-6,5 w przypadku fungicydów, 
    • 4,5-6 w przypadku insektycydów. 
 

Skuteczność zabiegów w sadach – jak ją poprawić?

Jak właściwie przygotować ciecz roboczą, aby zapewnić skuteczność działania środków ochrony roślin, a jednocześnie uniknąć wytrąceń i zapewnić bezpieczeństwo procesu?
Istnieje kilka kluczowych wskazówek, jednak najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie kondycjonerów wody. Pomagają one poprawić efektywność środków ochrony roślin oraz ułatwiają proces mieszania.

Przykładem takiego produktu jest nawóz dolistny Elvita Kanon o właściwościach kondycjonujących, dostępny w naszym sklepie z nawozami, który nie tylko kompleksowo odżywia rośliny, ale również poprawia właściwości cieczy roboczej. Zawiera 14% azotu, 11% fosforu, 22% potasu, 8% wapnia oraz mikroelementy, takie jak: bor, żelazo, mangan, molibden i cynk. Dodatkowo obniża pH cieczy roboczej, zwiększając skuteczność zabiegów ochronnych.

Elvita Kanon wiąże kationy wapnia i magnezu, co poprawia mieszanie i umożliwia tworzenia niestandardowych mieszanin zbiornikowych. Dzięki temu możliwe jest jednoczesne stosowanie wapnia i fosforu bez ryzyka wytrąceń oraz łączenie fungicydów i insektycydów w jednym zabiegu.

Stosowanie Elvity Kanon pozwala na skuteczniejsze działania dzięki odpowiedniemu przygotowaniu cieczy roboczej, co przekłada się na lepsze wyniki ochrony roślin.
Dodanie 3 kg Elvity Kanon do 500 litrów wody obniża jej pH z 7,5 do 5, co zapewnia idealną bazę do przygotowania skutecznych mieszanin i zwiększa efektywność środków ochrony roślin.