Uszkodzenia mrozowe w uprawach jagodowych - jak sobie z nimi radzić?

Przymrozki potrafią być prawdziwym wyzwaniem dla plantatorów. Omawiamy uszkodzenia mrozowe oraz wskazujemy skuteczne sposoby ochrony roślin przed przymrozkami i po ich wystąpieniu.

W ostatnich latach niewątpliwie mamy do czynienia ze znaczącymi zmianami klimatu. Obserwujemy długotrwałe okresy relatywnie wysokich temperatur. Nierzadko temperatury dodatnie utrzymują się praktycznie do stycznia, po czym następuje gwałtowny spadek termiki, który może sięgać nawet kilkunastu kresek poniżej zera. W takiej sytuacji rośliny nie zdążą wejść w fazę głębokiego uśpienia. Sytuację dodatkowo komplikują silne, zimowe wiatry, które poprzez proces wysuszanie tkanek roślin potęgują destrukcyjne działanie niskiej temperatury, oraz brak okrywy śnieżnej, która mogłaby złagodzić skutki ekspozycji roślin na mróz i wiatr.
 

Skuteczna ochrona przed przymrozkami

Pierwsze kroki, które należy podjąć, aby zwiększyć odporność roślin na niskie temperatury, to właściwe przygotowanie plantacji do zimy. Już po zakończeniu zbiorów powinniśmy zadbać o odpowiednie zaopatrzenie roślin w składniki odżywcze. Truskawki, które otrzymują wystarczające ilości wapnia, potasu oraz mikroelementów, takich jak cynk i bor, lepiej znoszą gwałtowne obniżenie temperatur. Dodatkowo akumulacja cukrów w komórkach roślinnych znacząco przyczynia się do zwiększenia ich wytrzymałości na zimowe warunki, w tym uszkodzenia mrozowe w uprawach jagodowych.
 

Regeneracja roślin

Proces regeneracji uszkodzeń spowodowanych mrozem, biostymulacji oraz wsparcia metabolizmu roślin, zwłaszcza tych dotkniętych zimowymi uszkodzeniami, powinien być rozpoczęty na początku sezonu wegetacyjnego. Kluczowe jest ocenienie zakresu uszkodzeń. W tym celu należy zbadać stan szyjki korzeniowej – oceny dokonujemy poprzez wzdłużne jej rozcięcie. Zdrowa tkanka jest jasna i po kilku minutach kontaktu z tlenem żółknie, co świadczy o dobrej kondycji rośliny. Z kolei brązowe przebarwienia w obrębie szyjki korzeniowej sugerują uszkodzenia mrozowe w uprawach jagodowych. Im bardziej rozległe i ciemniejsze zmiany, tym mróz poczynił większe szkody.
Jeśli uszkodzenia mrozowe szyjki korzeniowej są na tyle niewielkie, że istnieje możliwość zminimalizowania strat, należy podjąć szybkie, ale starannie zaplanowane działania. Szczególnie istotne w tym procesie są zabiegi biostymulacji, które wspomagają regenerację i odbudowę roślin.

Jeśli chodzi o szkody mrozowe, w procesie regeneracji kluczowe jest wsparcie systemu korzeniowego, który stanowi serce rośliny. Zabiegi stymulujące odbudowę uszkodzeń mrozowych powinno się rozpocząć dopiero wtedy, gdy pojawią się nowe włośniki korzeniowe, a temperatura gleby ustabilizuje się na poziomie około 6-8ºC, co umożliwia prawidłowe funkcjonowanie systemu korzeniowego.
 

Jakie opryski po przymrozkach? Polecane preparaty

Aby wspomóc odbudowę systemu korzeniowego, warto zastosować preparaty humusowe, np. Elvita Humus L, dostępne w sklepie z nawozami. Preparaty te wzbogacają właściwości fizyko-chemiczne gleby, stymulują rozwój życia mikrobiologicznego i pozytywnie wpływają na ryzosferę. Wspierają wzrost systemu korzeniowego, a jednocześnie pełnią funkcję biostymulatora i antystresanta, pomagając roślinom lepiej radzić sobie w trudnych warunkach.

Uzupełnieniem biostymulacji powinien być fosfor, który jest ważnym składnikiem w regeneracji uszkodzonych wiązek przewodzących oraz stymuluje rozbudowę systemu korzeniowego. Aktywną formę tego pierwiastka znajdziemy w produkcie Elvita Start, który bezpośrednio wspomaga prawidłowy rozwój korzeni. Nawóz ten jest szczególnie pomocny w początkowych fazach rozwoju roślin, gdy temperatura gleby jest jeszcze zbyt niska i mają one ograniczoną zdolność do pobierania z niej składników pokarmowych.
W odbudowie systemu korzeniowego oraz wiązki przewodzącej znaczącą rolę odgrywają również hormony roślinne, które, odpowiednio zbilansowane, znajdziemy w Elvicie Promes.

Preparat ten zawiera hormony roślinne o maksymalnym stężeniu auksyn względem cytokinin wspartych witaminami z grupy B oraz mikroelementami. Dostarczone do rośliny substancje cytokininowe intensyfikują podziały komórkowe, głównie w obszarze korzenia, wpływając na jego wzmocnienie. Z kolei substancje pochodzenia auksynowego przyspieszają rozbudowę całej rośliny.

Co w sytuacji, gdy plantator nie sprawdził stanu koron truskawek, aby ustalić, czy doszło do przemrożeń? Jeśli uszkodzone rośliny pozostaną bez wsparcia w postaci odpowiednich zabiegów, większość z nich będzie rozwijać się niemal normalnie aż do okresu kwitnienia. Jednak tuż przed tym etapem zauważalny stanie się spadek wigoru i turgoru, przypominający objawy niedoboru wody, a w skrajnych przypadkach może dojść nawet do zamierania roślin. Taka sytuacja w okresie kwitnienia jest wyjątkowo niebezpieczna, ponieważ na działania regeneracyjne będzie już za późno. W tym czasie metabolizm roślin osiąga maksymalną intensywność, aby wspierać rozwój kwiatów, a następnie owoców.

Dlatego kluczowe jest, aby proces regeneracji uszkodzeń mrozowych, biostymulacji i wsparcia metabolizmu roślin, szczególnie tych osłabionych zimą, rozpocząć już na początku sezonu wegetacyjnego.