Ochrona sadów ziarnkowych do końca kwitnienia

Choroby jabłoni i ich zwalczanie
 

Parch jabłoni – zwalczanie

Faza pękania pąków/mysie ucho to czas kontynuacji ograniczania chorób kory i drewna oraz pierwsze zapobiegawcze zabiegi na parcha i choroby bakteryjne: raka bakteryjnego drzew owocowych (grusze) i zarazę ogniową, przy użyciu fungicydów i nawozów miedziowych. W zależności od pogody, na przedwiośniu na wymienione patogeny wykonuje się 1-3 zabiegi, zaczynając od fazy nabrzmiewania i pękania pąków (w przypadku chorób bakteryjnych zabiegi zwalczające są szczególnie zalecane w tych sadach, w których choroby te występowały w poprzednim sezonie).

Niestety, w PORS brak jest zarejestrowanych fungicydów miedziowych do zwalczania chorób kory i drewna. Jedynie nieliczne preparaty mają rejestrację w jabłoniach i gruszach na parcha, a inne – na zarazę ogniową, czy raka bakteryjnego drzew owocowych. Dlatego sadownicy często sięgają wiosną po nawozy miedziowe. Polecane są tu: Elvita Prevent, Elvita Miedź 380 SC, Elvita Miedź 50 WP, które oferuje nasz sklep z nawozami.
 

Parch jabłoni i mączniak jabłoni – zwalczanie – od wczesnej wiosny do fazy: zielony pąk kwiatowy

Kiedy zarodniki workowe osiągną dojrzałość, a w sadzie pojawi się pierwsza zielona tkanka, po opadach deszczu należy liczyć się z pierwszymi infekcjami parcha. Z kolei od fazy mysiego ucha, przez kilka pierwszych tygodni wegetacji, w sadach jabłoniowych konieczne jest sprzężenie zabiegów na parcha i mączniaka, czyli prowadzenie równorzędnej walki z tymi dwoma patogenami.

Od fazy mysiego ucha do fazy zielonego pąka włącznie – po potwierdzeniu dojrzałości pierwszych zarodników workowych (w minionym sezonie te dojrzewały już w połowie marca) – produkty miedziowe stosowane przeciw parchowi zastępujemy fungicydami zapobiegawczymi, np. Carvety, Dynamo, opartymi na ditianonie. Jeśli nie będzie potrzeby działań interwencyjnych na tego patogena, do fazy zielonego pąka aplikujemy je łącznie z nawozami siarkowymi, np. Elvita Dragon, Elvita Eskar, ukierunkowanymi na mączniaka. Nie bez znaczenia jest także fakt, że nawozy na bazie siarki jednocześnie stwarzają niekorzystne warunki dla pordzewiacza jabłoniowego (w tym okresie samice opuszczają kryjówki zimowe) i przędziorka owocowca wylęgającego się wiosną z jaj.

Planujemy 2-3 zabiegi zapobiegawcze co około 7 dni do fazy zielonego/różowego pąka kwiatowego (w zależności od opadów i intensywności przyrostu młodej tkanki), aby pokryć kolejne pojawiające się tkanki.
 

Ochrona sadów ziarnkowych wiosną – od fazy różowego pąka

Od początku fazy różowego pąka oraz w kolejnych tygodniach wegetacji zastępujemy nawóz siarkowy, ograniczający mączniaka, dobrym fungicydem zwalczającym tego patogena. Wybór jednej z poniższych opcji fungicydów lub ich mieszanin powinien zależeć przede wszystkim od zagrożenia ze strony parcha oraz od tego, czy wystarczą działania zapobiegawcze, czy konieczne będą interwencyjne.

Ditianon najlepiej stosować do połowy kwitnienia i wtedy zastąpić go kaptanem, np. Scab 80 WG, ponieważ od połowy kwitnienia rośnie zagrożenie także ze strony szarej pleśni. Produkty oparte na kaptanie mają szersze spektrum działania niż ditianon, zwalczając także szarą pleśń w okresie od pełni kwitnienia do fazy opadania płatków kwiatowych. Zalecane są aż do zbiorów, z zachowaniem okresu karencji.

Przykłady mieszanin zapobiegawczych na parcha i mączniaka w okresie infekcji pierwotnych parcha, począwszy od fazy różowego pąka, to dodatek do bazy fungicydów na parcha, takich jak ditianon lub kaptan, produktów do walki z mączniakiem, np. Kendo 50 WP, Talius Sad lub Nimrod 250 EC.

Z kolei w przypadku konieczności działań interwencyjnych na parcha, należy sięgnąć po mieszaniny zapobiegawczo-interwencyjne, które również ograniczają mączniaka. Wówczas do bazy kaptanu lub ditianonu dodajemy: Alcedo 100 EC (substancja aktywna to tetrakonazol, ogranicza mączniaka i wykazuje działanie interwencyjne na parcha) lub Cros 250 EC (difenokonazol, wykazuje działanie interwencyjne na parcha do 120 godzin i jest także zalecany do zwalczania mączniaka).

Nawożenie i ochrona sadów ziarnkowych w okresie okołokwitnieniowym – Elvita Kanon

Ponieważ okres zielonego/różowego pąka kwiatowego to również ważny czas na dokarmienie rozwijających się dynamicznie tkanek – pierwszych liści i za chwilę rozet liściowo-kwiatowych, w tej fazie rozwojowej, a także krótko po kwitnieniu, łączymy wymienione fungicydy na parcha i mączniaka z nawozem dolistnym Elvita Kanon. Przed kwitnieniem do tej mieszaniny można dodać także insektycyd, np. Teppeki 50 WG, na mszyce głównie jabłoniowo-babkową czy bawełnicę korówkę, a tuż po kwitnieniu warto sięgnąć po Carnadine 200 SL, ograniczający mszyce, owocówkę jabłkóweczkę (przy okazji zwalcza jednocześnie także owocnice jabłkową, pryszczarka jabłoniaka czy toczyka gruszowiaczka).

Elvita Kanon to świetny partner do planowanych mieszanin, poprawia bowiem ich mieszalność i trwałość substancji, buforując ciecz roboczą (podany do wody w pierwszej kolejności obniża pH cieczy roboczej, co ma szczególne znaczenie wobec faktu, że woda dostępna w gospodarstwach ma pH zasadowe, często w zakresie 7-8, a zalecane pH cieczy roboczej dla aplikacji ś.o.r. mieści się w zakresie 5-6,5). Z kolei w czasie kwitnienia i w sytuacji stresu dodatkowo zaleca się łączne stosowanie fungicydów z Elvita Alga i/lub Ergostim XG czy Elvita Vigo Plus.
 

Jak dbać o sady ziarnkowe na wiosnę, kiedy jest chłodno i deszczowo

Wiosną, we wczesnych fazach rozwojowych drzew, szczególnie w latach o chłodnej wiośnie i deszczowej pogodzie, bardzo przydatnym uzupełnieniem wcześniej wspomnianych fungicydów mogą być fungicydy dodynowe, np. Syllit 65 WP. Aby uzyskać efekt jednoczesnego ograniczenia mączniaka jabłoni, preparaty dodynowe aplikowane przed kwitnieniem mieszamy z siarką (Elvita Dragon, Elvita Eskar).

Dodyna to  zapobiegawcze i interwencyjne rozwiązanie na parcha, szczególnie w fazie mysiego ucha/zielonego pąka, jeśli w tym okresie wystąpią infekcje w warunkach niższej temperatury i konieczne będą działania interwencyjne. Należy jednak pamiętać, że na odmianach wrażliwych na ordzawienie, takich jak Golden Delicious, nie stosujemy dodyny w czasie kwitnienia i do dwóch tygodni po jego zakończeniu.

W warunkach niekorzystnej, deszczowej i chłodnej pogody (do 20°C), w fazie od pękania pąków/zielonego pąka do opadania płatków/początku rozwoju zawiązków, sadownicy chętnie sięgają także po Pyramid (pirymetanil, grupa anilinopirymidyn). W mieszaninie z ditianonem stanowi dobre działanie zapobiegawcze i interwencyjne na parcha, niestety nie ma działania na mączniaka.

Anilinopirymidyny, podobnie jak dodyna, jeśli były nadużywane w poprzednich latach, należą  jednak do grupy fungicydów o dość wysokim ryzyku pojawienia się odporności w sadzie.   
                       
Oprócz ww. mieszanin, można także sięgnąć po produkt Revyona – nowy fungicyd z grupy IBE, który ma działanie interwencyjne do 48 godzin i zapobiegawcze na parcha, a także zwalcza mączniaka jabłoni oraz brązową plamistość gruszy. Jego ważną zaletą jest dobre działanie w warunkach temperatur poniżej 12°C. Nie powinno się przekraczać dwukrotnej aplikacji ww. fungicydami zaproponowanymi do mieszanin z ditianonem lub kaptanem, np. Cros 250 EC, Alcedo, Kendo 50 WP, Pyramid. Wyjątkiem jest Talius Sad – ten można stosować maksymalnie 3 razy w sezonie.
 

Ochrona sadów ziarnkowych przed chorobami

Dodatkowo, od wczesnej wiosny, szczególnie w fazach różowego pąka, kwitnienia i wzrostu zawiązków, należy pamiętać o produktach z grupy SDHI. Jeden z nich to Luna Experience 400 SC – fungicyd dwuskładnikowy (fluopyram SDHI i difenikonazol IBE), zapobiegawczy i interwencyjny na parcha jabłoni i gruszy, który ogranicza także mączniaka oraz choroby przechowalnicze, w tym szarą pleśń (pierwsze infekcje szarą pleśnią mają miejsce już od pełni kwitnienia do końca opadania płatków kwiatowych). Aplikacja powinna być przeprowadzona koniecznie w wyższych temperaturach (powyżej 12°C).

Kolejny to jednoskładnikowy Fontelis 200 SC (pentiopyrad) – ten również działa zapobiegawczo i interwencyjnie na parcha jabłoni, ogranicza także mączniaka i szarą pleśń. W odróżnieniu od Luny Experience 400 SC, może być aplikowany też w niższych temperaturach (<12°C), co jest dużą zaletą tego fungicydu. Uwaga: Fontelis 200 SC nie powinien być aplikowany w mieszaninie z kaptanem.

Do grupy SDHI należy także Sercadis (fluksapyroksad), zalecany na parcha jabłoni i gruszy oraz mączniaka w warunkach temperatury podobnych jak te zalecane dla Fontelisu, ale na parcha działa jedynie zapobiegawczo. Wymienione preparaty SDHI, a także inne dostępne w PORS z tej grupy, np. Bellis 38 WG czy Luna Care 71,6 WG, są w grupie dużego ryzyka wystąpienia odporności. Dlatego nie należy przekraczać trzech zabiegów w sezonie, a ponadto powinny być rotowane z fungicydami innych grup chemicznych.
 

Zaraza ogniowa jabłoni i grusz – zwalczanie

W sadach zagrożonych (sady w pobliżu ognisk choroby, odmiany podatne na zarazę oraz te, w których w poprzednich latach wystąpiła choroba) – jak już wspomniano wcześniej, od fazy nabrzmiewania pąków do kwitnienia, aplikuje się 1-2 razy fungicydy/nawozy miedziowe: Elvita Prevent, Elvita Miedź 380 SC, Elvita Miedź 50 WP, a następnie kontynuujemy je także  w czasie kwitnienia (na początku i w pełni kwitnienia), szczególnie w warunkach wskazujących na możliwość infekcji bakteryjnych (programy symulujące rozwój choroby/stacje meteo).

W okresie od opadania płatków w takich sadach należy prowadzić regularne, kilkukrotne lustracje co 7-10 dni, aby ocenić skuteczność dotychczasowych działań i kontrolować zagrożenia. Środki miedziowe aplikowane pod kątem zarazy ogniowej na jabłoni i gruszy oraz dodatkowo raka bakteryjnego drzew owocowych na gruszy, w sytuacji większego zagrożenia ze strony chorób bakteryjnych powinny być uzupełniane środkami mikrobiologicznymi oraz preparatami zwiększającymi odporność roślin na choroby.