Ochrona sadów pestkowych: wiśni, czereśni i ochrona śliw wiosną, do końca kwitnienia

Ochrona sadów pestkowych, w tym ochrona wiśni i czereśni przed szkodnikami.

Licinek tarninaczek i zwójki to szkodniki wiśni oraz czereśni, które nie występują co roku w każdym sadzie, dlatego powinny być monitorowane, aby nie zaskoczyły sadownika. Zwalczanie licinka tarninaczka, który uszkadza pąki i kwiaty – w sadach zagrożonych – powinno się zaplanować od fazy nabrzmiewania i pękania pąków – najpóźniej do fazy BBCH 59 – kwiaty w fazie balona.
 

Szkodniki w sadach – licinek tarninaczek, mszyce i zwójki: wiśnia i czereśnia

 

Wiśnia i czereśnia: ochrona przed szkodnikami

Zabieg zwalczający licinka jest konieczny, jeśli w poprzednim roku stwierdzono > 5% uszkodzonych kwiatów lub jeśli w okresie nabrzmiewania/pękania pąków widzimy 10 lub więcej pąków z gąsienicami w próbie 200 pąków zebranych z 10 losowo wybranych drzew w okresie nabrzmiewania.

W sytuacji zagrożenia polecane są tylko preparaty z acetamiprydem, np. Mospilan 20 SP. Nie stosujmy acetamiprydu standardowo wiosną co roku, chyba że w sadzie obserwujemy dodatkowo kolonie mszycy i/lub zwójki (chociaż te ostatnie występują najczęściej tylko lokalnie). W sytuacji zagrożenia przez wszystkie te 3 szkodniki optymalnie jest przesunąć zabieg acetamiprydem i wykonać go w fazie zielonego/białego pąka – bo mszyce i zwójki najlepiej zwalczać bliżej kwitnienia (okres zwalczania licinka jest bardziej rozciągnięty w czasie).

Jeśli z tej grupy szkodników zagrożeniem będą tylko mszyce, zwalczanie mszycy w sadzie najlepiej jest oprzeć na Teppeki 50 WG aplikowanym w fazie zielonego/białego pąka (inne rozwiązania to pyretroidy, np. Decis Mega 50 EW lub Desha 2,5 EC, ale te wymagają okienka pogodowego z temperaturą >12°C). Zabieg przed kwitnieniem jest najważniejszym, strategicznym terminem zwalczania tych szkodników, aby ograniczyć ich presję w dalszej części sezonu.
Z reguły przed kwitnieniem populacja mszyc nie jest jeszcze zbyt liczna – czyli często nie widzimy objawów żerowania, jednak to wtedy efektywność zabiegu jest największa. Pierwsze mszyce, które rozwijają się zimną wiosną, żerują długo w ukryciu, usypiają czujność sadowników, trzeba ich aktywnie poszukać. Te pierwsze mszyce są najczęściej na rozetach usytuowanych na pniu drzew. Zabieg po kwitnieniu powinien być tylko tym uzupełniającym, jeśli ten pierwszy nie spełni naszych oczekiwań, dlatego po kwitnieniu konieczna jest dobra lustracja sadu.
 

Wiśnia i czereśnia: lustracja drzew

Próg zagrożenia dla mszycy czereśniowej – lustrację drzew wykonuje się od kwietnia do lipca, regularnie co 14 dni, przeglądając ulistnienie 50 losowo wybranych drzew – próg to 1 drzewo z koloniami w próbie tych 50 obejrzanych.
Jeśli problemem są tylko zwójki, można także sięgnąć po produkt biologiczny na bazie Baccillus Thuringiensis – w ofercie Frusto jest Dipel DF.

Ocenę zagrożenia w przypadku zwójek wykonujemy w fazie zielonego i białego pąka kwiatowego, przeglądając po 10 rozet liściowych z 20 drzew; próg to 6 gąsienic na 200 rozetach.

Preparaty z acetamiprydem lepiej zostawić na czas walki z nasionnicami, gdyż dopuszczone są tylko dwie aplikacje tą grupą insektycydów w sezonie, z uwzględnieniem wszystkich zastosowań małoobszarowych (licinek, nasionnice, kwieciak pestkowiec, zwójki, śluzownice). Każdy zabieg preparatami z acetamiprydem musi być więc zawsze dobrze uzasadniony. Preparat z acetamiprydem to podstawowy insektycyd na nasionnice, więc nie nadużywajmy tej grupy do walki z licinkiem, zwójkami, mszycami (na te ostatnie mamy bowiem produkt Teppeki, najlepszy na mszyce).
 

Wiosenna ochrona śliw przed szkodnikami

Na śliwach oprócz mszyc (Teppeki 50 WG, Mospilan 20 SP, Desha 2,5 EC, Decis Mega 50 EW) i zwójek, przed kwitnieniem (Mospilan 20 SP, czy DiPel DF) zagrożeniem może być także misecznik śliwowy. Szkodnik występuje wprawdzie lokalnie, ale nie zwalczany powoduje utratę wartości handlowej owoców – wydziela bowiem obficie rosę miodową, w następstwie czego rozwijają się grzyby sadzakowe na owocach i liściach, dodatkowo ograniczające asymilację liści.
 

Ochrona śliw na wiosnę – lustracja drzew: zalecenia 

Aby ocenić ewentualne zagrożenie, lustrację prowadzi się w okresie nabrzmiewania pąków, przeglądając dolną stronę pięciu gałęzi długości 30 cm, zebranych z 20 losowo wybranych drzew (czyli 100 gałęzi). Stwierdzenie 30 larw na jakimś odcinku gałęzi świadczy o zagrożeniu i konieczności zaplanowania zabiegu.

Do zwalczania polecany jest olej parafinowy, np. Akarol 770 EC w stężeniu 1,75%, który powinien być aplikowany w fazie pękania pąków/zielonego pąka. Przy okazji olej może ograniczyć też przędziorka owocowca, ale ten gatunek na śliwach występuje raczej rzadko. Zdecydowanie większym zagrożeniem w sadach śliwowych jest przędziorek chmielowiec (ale tego zwalcza się najlepiej tuż po kwitnieniu).

Utrudnieniem przy aplikacji oleju może być pogoda – zabieg wykonujemy tylko w okresie stabilnej, ciepłej i bezdeszczowej pogody po sprawdzeniu prognoz krótkoterminowych, które nie zapowiadają opadów deszczu i przymrozków. Do ochrony śliw przed szkodnikami i przy dużej presji misecznika śliwowego, w fazie białego pąka wskazany jest zabieg dodatkowy Mospilanem 20 SP (ten ograniczy dodatkowo mszyce i młode gąsienice zwójek).
 

Rak bakteryjny i brunatna zgnilizna drzew pestkowych

 

Rak bakteryjny drzew pestkowych: zwalczanie – faza pękania pąków i faza kwitnienia 

Rak bakteryjny wymaga zintensyfikowanej ochrony przede wszystkim w przypadku niektórych bardziej wrażliwych odmian wiśni, np. Wanda/Nefris, ale również dotyczy to Łutówki. Wrażliwe są również czereśnie (tu też odmiany różnią się wrażliwością na raka). W sadach śliw także zalecane są zabiegi przeciwko tej bakteryjnej chorobie.

Newralgiczne okresy infekcji ze strony raka bakteryjnego to faza nabrzmiewania/pękania pąków, kiedy powinno się wykonać 1-2 zabiegi produktami miedziowymi, oraz faza kwitnienia – w zależności od pogody wskazane są kolejne 1-2 aplikacje. Infekcjom bardzo sprzyja pogoda zimna i deszczowa (szczególnie przymrozki i duża wilgotność powietrza), niewskazane jest więc zraszanie nadkoronowe kwitnących drzew pestkowych w ochronie przed przymrozkami (spotykane w sadach czereśni).

Aplikacja produktu miedziowego powinna być też standardem przed zapowiadanymi ewentualnymi przymrozkami (najlepiej na 24-48 godzin przed spadkiem temperatury) i/lub także krótko po ich wystąpieniu. Bakterie Pseudomonas syringae wykazują synergizm z przymrozkami: bakterie + woda = lód rozrywający tkankę, a to powoduje wzrost uszkodzeń na drzewach.
Rejestrację w zakresie ochrony czereśni, wiśni i śliw przed rakiem bakteryjnym mają tylko dwa fungicycy, ale można sięgać po nawozy miedziowe, takie jak np.:. Elvita Miedź 380 SC, Elvita Miedź 50 WP.
 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych: opryski – faza rozchylania się pierwszych kwiatów i kontynuacja w czasie kwitnienia

Grzyb Monilinia zakaża kwiaty wiśni i czereśni, a w mniejszym stopniu także śliw, zarówno w warunkach niskiej, jak i wysokiej temperatury, zawsze przy wysokiej wilgotności powietrza (deszcz, rosy, mgły).
 

Ochrona wiśni przed brunatną zgnilizną drzew pestkowych

W przypadku wiśni najważniejsze jest rozpoczęcie ochrony już w okresie otwierania się pierwszych kwiatów, a więc w trakcie kwitnienia. W przypadku czereśni i śliw – zabiegi w fazie kwitnienia mogą być mniej intensywne niż na wiśniach, ale w okresie dojrzewania owoców tych gatunków – tu walka z moniliozą powinna być zintensyfikowana.

Ochronę wiśni rozpoczyna się w momencie rozchylania się pierwszych kwiatów, czyli na początku kwitnienia, starając się przeprowadzić zabieg przed opadami deszczu. Przy dużym zagrożeniu chorobą: sprzyjająca porażeniu kwiatów pogoda, czyli częste opady deszczu, dłużej utrzymująca się wilgoć, i/lub wrażliwe odmiany (w przypadku wiśni to np. Northstar, Kelleris i powszechnie uprawiana Łutówka), konieczne jest powtórzenie opryskiwania w pełni kwitnienia, ale czasami – w przypadku przedłużającego się kwitnienia (jeśli chłodno) – zaleca się wykonanie trzeciego zabiegu jeszcze pod koniec kwitnienia.

Reasumując, na moniliozę, w zależności od gatunku i przebiegu pogody, planujemy w okresie kwitnienia minimum jeden do trzech zabiegów wykonując je co około 5 dni. Ze względu na pszczoły, aplikację przeprowadzamy w godzinach wieczornych, nocą lub wcześnie rano, dobierając fungicydy – głównie do panujących temperatur.

Zwalczanie brunatnej zgnilizny drzew pestkowych powinno się połączyć z rakiem bakteryjnym drzew pestkowych – konieczne, jeśli w okresie kwitnienia będzie chłodno/przymrozkowo i deszczowo, w celu ochrony na odmianach wrażliwych na raka, głównie Nefris i Wanda.

W temperaturze > 12 °C na moniliozę w wiśniach i czereśniach w czasie kwitnienia polecane są tebukonazol, difenokonazol, Luna Experience 400 SC (fluopyram i tebukonazol). Do ochrony śliw fungicyd Luna Experience 400 SC zaleca się aplikować na moniliozę dopiero w okresie wzrostu i dojrzewania owoców.

W czasie kwitnienia przy potrzebie dwukrotnej aplikacji fungicydów w sadach wiśni i czereśni warto wiedzieć, że zabieg difenokonazolem czy Luną Experience 400 SC przy aplikacji w końcówce kwitnienia (jeśli w tym okresie jest deszczowa pogoda) ograniczy jednocześnie dwie choroby.

Oprócz moniliozy będzie to jednocześnie także pierwszy zabieg na drobną plamistość liści drzew pestkowych (ta druga choroba wymaga rozpoczęcia ochrony bezpośrednio po kwitnieniu, oczywiście w sytuacji deszczowej pogody w tym okresie).

Z kolei w temperaturach <12°C, czyli jeśli nie będzie ciepłego okienka pogodowego (oczywiście można też po nie sięgać w temperaturze >12°C), lepiej zastosować: Cobalt, Signum,  Bamse, Botrefin, Society, Switch 62,5 WG, Kenja 400 SC (rejestracja tylko w wiśniach), czy np. Revyona, a także nawozy miedziowe Elvita Miedź 380 SC, Elvita Miedź 50 WP – te ostanie aplikujemy głównie na raka bakteryjnego i także ograniczają moniliozę (dawki tych produktów w czasie kwitnienia – 50% dawki, zalecanej wiosną, czy po zbiorach i jesienią).

Ochrona sadów pestkowych wiosną: choroby i szkodniki

W sadach śliw zabiegi na moniliozę w czasie kwitnienia są wskazane tylko na odmianach wrażliwych (President i Amers) oraz w sezonie z dużą ilością opadów w tym okresie. W śliwach rejestrację mają tuż przed kwitnieniem i/lub w czasie kwitnienia między innymi Boterfin, Bamse/Society, Switch 62,5 WG, Cobalt, Signum oraz Revyona i podobnie jak w wiśniach oraz czereśniach – uzupełniająco także nawozy miedziowe: Elvita Miedź 380 SC, Elvita Miedź 50 WP, dostępne w sklepie Frusto.

Na poszczególnych odmianach śliw, wiśni, czy czereśni w niektóre lata problemem jest  dziurkowatość liści drzew pestkowych. W okresie kwitnienia tylko na tę chorobę zaleca się Zato 50 WG, ale w sadach śliw bardzo dobrze zastąpi go nawóz siarkowy Elvita Eskar, wskazane są wówczas 2-3 zabiegi siarką w okresie rozwijania się liści do zielonego pąka włącznie. Dawki siarki w wysokości 4-6 kg są wystarczające, liczy się bardziej systematyczność ich podawania.

Siarka dodatkowo stwarza środowisko niesprzyjające rozwojowi przędziorków i pordzewiaczy, na które w ostatnich latach ubyło preparatów do zwalczania. Kontynuacja zabiegów Elvitą Eskar będzie też wskazana – w sadach śliw – w okresie po kwitnieniu/wzrostu zawiązków.

Produkty miedziowe są cennym uzupełnieniem fungicydów do walki z moniliozą, ale nie powinny być bazą walki z tą chorobą.
 

Ochrona sadów pestkowych – zalecane nawozy

Fungicydy polecane do walki z moniliozą, czyli w fazie białego pąka, powinno się aplikować łącznie z nawozami. Polecamy Elvitę Kanon lub Elvitę 8-45-8. Z kolei w czasie kwitnienia i w sytuacji stresu dodatkowo: Elvitę Alga 2,5/ha i/lub Ergostim XG i Elvitę Vigo. Nawozy te pozwalają na prawidłową rozbudowę pierwszych liści oraz rozet liściowo-kwiatowych.

Elvita Kanon to świetny partner do planowanych mieszanin (tank-mixów). Poprawia ich mieszalność i trwałość substancji, dzięki temu, że buforuje ciecz roboczą (podany do wody w pierwszej kolejności obniża pH cieczy roboczej, co ma szczególne znaczenie wobec faktu, że woda dostępna w gospodarstwach ma pH zasadowe często >8,5).

W naszym sklepie z nawozami mamy wszystkie niezbędne preparaty do ochrony sadów pestkowych. Zachęcamy do kontaktu i rozmowy z naszymi doradcami handlowymi w celu wybrania odpowiednich środków ochrony roślin.