Jakie nawozy na jesień będą najlepsze do stosowania doglebowego w sadach?

17 listopada 2023

Czas po zbiorach owoców, to dobry okres, aby zaplanować doglebowe nawożenie jesienne sadów. Racjonalne nawożenie gleby powinno opierać się przede wszystkim na wynikach analizy gleby, która pokazuje nam aktualny stan jej zaopatrzenia w składniki pokarmowe w poszczególnych kwaterach, informuje też o odczynie gleby.

Jakie nawozy na jesień będą najlepsze do stosowania doglebowego w sadach?

Nawożenie na jesień – najpierw analiza gleby

Analizę gleby dobrze jest uzupełnić analizą materiału roślinnego i oceną wizualną drzew w poszczególnych kwaterach (szczególnie w sytuacji wystąpienia niepokojących objawów w wyglądzie liści). Tylko uwzględnienie tych trzech kryteriów diagnostycznych daje możliwość podjęcia właściwej/optymalnej decyzji o celowości nawożenia badanych kwater poszczególnymi składnikami.

Jest to szczególnie uzasadnione w sytuacji wzrostu kosztów środków ochrony roślin (w tym nawozów mineralnych) w ostatnich latach, przy jednocześnie zbyt niskiej cenie uzyskiwanej za owoce. Właśnie w sytuacji kryzysu analiza gleby pozwoli uregulować w glebie przynajmniej te najbardziej skrajne odstępstwa od normy.

Jest to na pewno lepsze, niż aplikowanie nawozów schematycznie/na wyczucie, ponosząc niejednokrotnie nieuzasadnione koszty. Analiza gleby nie musi być oczywiście wykonywana każdego roku (zaleca się ją raz na 3-4 lata), ale jesień to dobry czas, aby sprawdzić, kiedy takie analizy były ostatnio wykonane w gospodarstwie. Nawóz na jesień dostosujemy wtedy dokładnie do zapotrzebowania na konkretne składniki odżywcze.
 

Nawożenie sadów jesienią poprzedzone badaniem odczynu pH gleby

Bardzo ważnym elementem każdej analizy gleby jest odczyn gleby czyli pH i poziom dostępnego wapnia. Jeśli odczyn jest uregulowany i dostosowany do wymogów uprawianego gatunku sadowniczego, ma ogromny wpływ na efektywność nawożenia i jakość uzyskiwanych plonów.

Zbyt niski odczyn pH może przyczynić się do łatwiejszego wymywania składników pokarmowych z gleby, a także w znacznym stopniu ogranicza ich dostępność/przyswajalność dla roślin, mimo ich występowania w glebie (przy zbyt niskim pH makroskładniki ulegają bowiem łatwo uwstecznieniu). A to wiąże się ze znacznym obniżeniem efektywności nawożenia. Ale to nie wszystko, gleby o bardzo niskim pH tracą trwałość struktury gruzełkowej, czyli zaburzone zostają stosunki wodno-powietrzne, co oznacza, że gleba staje się bardziej zlewna, mniej żyzna, o mniejszej pojemności sorpcyjnej (co bardzo ogranicza prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, a także pobieranie przez rośliny składników pokarmowych i wody z gleby).

Ponadto, w glebach zbyt kwaśnych następuje spadek aktywności mikroorganizmów glebowych (a te uczestniczą zarówno w procesach strukturotwórczych gleby, jak również w udostępnianiu nieprzyswajalnych form pierwiastków w te dostępne dla roślin). Pojawia się także problem toksyczności niektórych jonów glebowych, ich nadmiernego poziomu w glebie. Kwaśny odczyn gleby potęguje bowiem rozpuszczalność metali ciężkich np. jonów żelaza, manganów, glinu i ich toksyczny wpływ na rozwój systemu korzeniowego roślin.

Regulacja odczynu gleby powinna być priorytetem, bo od tego zależy sens aplikacji nawozów doglebowych, a więc możliwość ich pełnego wykorzystania przez rośliny.
 

Jesienne nawożenie gleby – uwaga na wysokie, jednorazowe dawki wapnia!

W sytuacji bardzo kwaśnego odczynu gleby należy unikać próby jednorazowej i tak znacznej zmiany odczynu gleby. Stosowanie powierzchniowo bardzo wysokich dawek nawozów wapniowych prowadzi bowiem często do czasowego, silnego przenawożenia wierzchniej warstwy gleby, co nie pozostaje bez negatywnego wpływu na rośliny.

W sytuacji minimalnego odstępstwa odczynu od tego wymaganego, zdecydowanie najkorzystniejsze jest dla sadu/plantacji wieloletniej nawet coroczne wapnowanie w dawce nie przekraczającej 250 kg CaO/ha (czyli mniej więcej tyle, ile jest wymywane z powierzchniowych warstw podłoża), takie nawożenie jesienne stabilizuje odczyn gleby i korzystnie wpływa na prawidłowy wzrost systemu korzeniowego.

Trzeba też pamiętać też, że na glebach lekkich o małej buforowości w stosunku do odczynu, wapnowanie powinno wykonywać się częściej i w mniejszych dawkach niż na glebach cięższych, gliniastych. Ponadto próbki gleby mogą być pobrane tylko z pasów herbicydowych i/lub z pasów murawy, a pamiętajmy, że zwykle odczyn gleby jest o 0,5-0,7 jednostek niższy w rzędach drzew niż w pasach murawy. Pamiętajmy też, że wysokie pH nie musi oznaczać wysokiej zasobności gleby w przyswajalny wapń.
 

Jakie nawozy na jesień? Wypróbuj Elplon Calmik

Elplon Calmik (węglan wapnia CaCO3, min. 95%, tlenek wapnia CaO – min. 50%), jest granulowanym nawozem wapniowym do stosowania posypowego (minimum 90% granulacji 3-6 mm, granula wyrównana, zapewniająca równomierny wysiew). Nawóz jest dodatkowo wzbogacony kilkoma mikroelementami, takimi jak: miedź 0,003% Cu), żelazo (0,065% Fe), mangan (0,021% Mn) czy cynk (0,002% Zn).

Wpływają one na rozkład materii organicznej oraz dodatkowo wzbogacają glebę w te ważne mikroelementy. Dzięki wysokiej rozpuszczalności i reaktywności nawozu (reaktywność 95-100%) jest to idealne rozwiązanie do uzyskania szybkich i trwałych efektów odkwaszania, a więc podniesienia lub utrzymania optymalnego pH gleby i przy okazji wzbogacenia gleby w wybrane mikroelementy. Ten nawóz na jesień jest uniwersalny i idealnie wpisuje się do stosowania na każdym rodzaju gleby. Wapnowanie przeprowadza się późną jesienią lub wczesną wiosną, chociaż nawozy granulowane można wysiewać również w czasie wegetacji.
 

Czym nawozić ziemię jesienią? Nawozy mineralne bogate w potas i fosfor

Celem nawożenia doglebowego jesienią jest nie tylko regulacja odczynu gleby. To również dobry czas na aplikację nawozów mineralnych. Ma to zapewnić drzewom na kolejny sezon rezerwy tych składników pokarmowych, których deficyt wykazała analiza gleby. Jeśli zdecydujemy się na zakup nawozów wieloskładnikowych, starajmy się wybierać takie, aby zawartości poszczególnych składników pokarmowych w nawozie pokrywały potrzeby drzew głównie w zakresie tych brakujących/deficytowych.
 

Potasowy nawóz na jesień

Potas jest składnikiem pokarmowym pobieranym przez drzewa większości gatunków sadowniczych w największej ilości ze wszystkich makroelementów, ponadto podwyższonego zapotrzebowania na ten składnik drzewa wymagają zawsze w sezonach obfitego owocowania. Potas jest corocznie wynoszony z gleby z plonem, a ponadto składnik ten łatwo jest wypłukiwany z gleby, głównie tych lżejszych o mniejszym kompleksie sorpcyjnym.

Dlatego najczęściej potas powinien być aplikowany co roku w ilościach, które będą to uwzględniały lub w dawce, jaka wynika wprost z analizy gleby. W zależności od wielkości niedoborów potasu w glebie co roku stosuje się od około 100 do nawet 200 kg K2O/ha. Podawanie jednak dawek zbyt wysokich, nieadekwatnych do stanu faktycznego poziomu potasu w glebie, może spowodować niedobory magnezu w roślinach, a wynika to z antagonizmu tych jonów.
 

Nawożenie jesienne nawozami fosforowymi

Kolejnym makroskładnikiem jest fosfor, jednak ten w odróżnieniu od potasu nie jest wypłukiwany z gleby, wręcz przeciwnie – bardzo wolno przemieszcza się w profilu glebowym, dlatego najważniejsze jest podanie go przed założeniem sadu (niejako „na wieloletni zapas”), regulując jednak najpierw odczyn gleby, gdyż o dostępności fosforu dla roślin decyduje w ogromnej mierze odczyn gleby (największa przyswajalność P występuje przy wartości pH 6,5-6,8, a najmniejsza jeśli wartość ta spada do poziomu 5,5 lub niżej).

Jeśli jednak analizy gleby i liści wykażą deficyt fosforu i/lub widzimy objawy jego niedoboru na liściach, konieczne jest uzupełnienie tego składnika. Dawki wynoszą w zależności od wyników gleby w zakresie od 30-50 kg P2O5/ha wzwyż (w sadzie owocującym dobrze jest chociaż minimalnie wymieszać nawóz fosforowy z glebą).
 

Potasowo-fosforowy nawóz na jesień – Elplon Stabil

Jednym z nawozów wieloskładnikowych zawierających te najważniejsze makroelementy jest Elplon Stabilgranulowany nawóz PK wzbogacony dodatkowo o siarkę, wapń i magnez, polecany dla tych sadowników, u których analiza gleby wykaże zbyt niskie poziomy fosforu, potasu i jednocześnie magnezu. Jego skład: 10,4 % pięciotlenek fosforu P2O5, 30 % K2O, 12,6 % SO3, 9,6 % CaO, 6 % MgO).

Zawiera w jednej granulce pięć podstawowych składników pokarmowych, w pełni rozpuszczalnych i dostępnych dla roślin, charakteryzuje się ponadto zmniejszoną zawartością chlorków. Nawóz idealnie nadaje się na gleby lekkie i średnie, odznaczające się niskim pH, z których składniki te są łatwo wypłukiwane lub uwsteczniane. Dawkę należy zawsze ustalić w oparciu o zawartość składników pokarmowych w glebie, kategorię agronomiczną gleby i potrzeby pokarmowe uprawianego gatunku.
 

Prawidłowe nawożenie jesienne kluczem do sukcesu upraw

Frusto to sklep z nawozami, który oferuje szeroki wybór nawozów mineralnych i preparatów mikrobiologicznych, a także środki ochrony roślin, biostymulatory i adiuwanty. Jeśli zastanawiasz się, jakie nawozy na jesień są najlepsze, do kiedy aplikować nawóz jesienny i jakie wybrać preparaty, zapraszamy do kontaktu. Opiekunowie handlowi udzielą wszystkich niezbędnych informacji i odpowiedzą na pytania dotyczące naszego asortymentu.
Opinie

Przeczytałeś artykuł?

Podziel się opinią jako pierwszy!